Locatie
Krimpen aan de Lek
Opdrachtgever
Artica Vastgoedontwikkeling B.V.
Team
Bart Weusten, Sven Volkers, René Merison, Luuk Jansen, Alex van der Burgt
Programma
13 appartementen
Status
Gerealiseerd

De zomer van 2019 was een van de warmste, met de hoogste temperatuur ooit gemeten. Het KNMI verwacht door de klimaatverandering meer van dergelijke zomers. Wij vinden daarom dat wij ons (beter) moeten voorbereiden op het fenomeen hittestress. Voor appartementengebouw ‘Het Slot’, een accent in een waterrijk park in Krimpen aan de Lek, is dit dan ook het uitgangspunt voor het ontwerp geweest.

Krimpen aan de Lek

Krimpen aan de Lek is van oudsher een dorp langs de dijk met veel bedrijvigheid gerelateerd aan water met een rijke historie in de scheepsbouw en zelfs walvisvaart. Het oorspronkelijke dijklint had echter geen echt centrum. Dit had met name te maken met de introverte vorm van het winkelcentrum aan de oostkant van de Hoofdstraat. Dit in combinatie met de aanwezigheid van de verouderde woningvoorraad en woonproducten heeft geleid tot het vernieuwen van de dorpskern van Krimpen aan de Lek. Voor dit centrumplan De Markt van Krimpen is Het Slot het laatste gebouw in deze vernieuwing. Deze ontwikkeling behelst in totaal 7 gebouwen en beslaat inmiddels een periode van meer dan 12 jaar. In nauwe samenwerkingen met Artica Vastgoedontwikkeling B.V., als verantwoordelijke partij voor de transitie van het centrum, en Barry Dillen, als meewerkend architect, hebben wij deze gebouwen in onderlinge samenhang ontworpen die het decor vormen van het nieuwe Hart in Krimpen aan de Lek.

Het Slot

Het Slot behelst 13 royale appartementen, variërend van 95 tot 160 vierkante meter. De 3-spanner heeft een compacte kern waar omheen een gedifferentieerd aanbod van appartementen is ontworpen. Door het appartementengebouw alzijdig te ontwerpen heeft elk appartement uitzicht op het waterrijke park. Daarnaast hebben de appartementen ruime buitenruimtes gekregen, variërend van 18 tot 25 vierkante meter. Door het toevoegen van balkonbrede puien tussen de balkons en woonkamers ontstaan sfeervolle buitenkamers en wordt het contact met het park vergroot. Het toevoegen van dwarskappen geeft het gebouw zijn markante contour. Tevens geeft de kap de ruimte om de twee penthouses op de bovenste laag te voorzien van een indrukwekkende hoge woonkamer. Vanwege de vrije ligging van het gebouw vinden wij het belangrijk dat alle installaties niet zichtbaar zijn. Door het maken van een uitsparing tussen de dwarskappen hebben wij alle installaties aan het zicht kunnen onttrekken.

Weusten Liedenbaum Architecten - situatie Het Slot Krimpen aan de Lek

Klimaatverandering als uitgangspunt voor ontwerp

De toenemende hitte door klimaatverandering wordt niet alleen in stedelijke gebieden gevoeld. Ook voor kleinere steden en dorpen is aangetoond dat hitte in combinatie met droogte een versterkt effect heeft op de oppervlakte-temperatuur. Het gemiddelde temperatuurverschil bedraagt al snel een paar graden. Wij zien het als onze uitdaging om met onze gebouwen bij te dragen aan het leefbaar en aantrekkelijk houden van de omgeving. Daarom hebben wij voor Het Slot klimaatmaatregelen al in een vroeg stadium in het ontwerpproces op een aantrekkelijke manier geïntegreerd en een regisserende rol op ons genomen.

“Voor het ontwerp van Het Slot hebben wij al in een vroeg stadium klimaatmaatregelen op een aantrekkelijke manier geïntegreerd.”

Het Slot: klimaatverandering als uitgangspunt voor ontwerp

“Door het creëren van een bouwkundig frame voor de zuidgevel zorgen wij voor zonwering in de zomer, maar laat het zonlicht door in de winter als de zon laag staat”

Frame voor verlagen zonbelasting op de gevel

Het uitgangspunt voor het ontwerp van Het Slot is om de zonnewarmte optimaal te benutten maar de hittestress van het gebouw te verminderen. Om zonnewarmte optimaal te kunnen benutten is het gebouw noord-zuid georiënteerd. De op het zuiden gesitueerde woonkamers zijn voorzien van veel glas waardoor de laagstaande zon in de wintermaanden naar binnen kan schijnen. Om in de zomer oververhitting te voorkomen is gekozen voor een van de meest  bekende bouwkundige maatregelen om hittestress te voorkomen, namelijk een overstek. Het helpt schaduw en koelte te creëren in en om gebouwen. Daarnaast is gekozen om het frame en de balkons in hout uit te voeren. Hout is een materiaal met minder massa die warmte minder accumuleert, waardoor de directe omgeving koeler blijft.

Balkons voor passief weren van de zon

Strategisch neergezet groen kan functioneren als zonwering en zo de opwarming en dus de koelbehoefte in een gebouw beperken. Bijkomend positief effect is dat bladverliezende planten de zomerse zon buiten houden en de winterzon wel het gebouw binnenlaten. Door de balkons elke verdieping ten opzichte van elkaar te verschuiven geven wij bewoners de mogelijkheid groot groen op de balkons te plaatsen. Zodoende kunnen ze zelf bijdragen aan het verminderen van de hittestress op de gevel.

Sociale interacties op ‘dorpse’ balkons

We zien ontzettend veel energie in dorpen op het gebied van saamhorigheid in de buurt en het contact met de buren. Voor Het Slot willen wij deze sociale interactie faciliteren en stimuleren. Door de balkons ten opzichte van elkaar te verschuiven bieden wij niet alleen de ruimte om groot groen op de balkons te kunnen plaatsen, maar ook de mogelijkheid om de interactie tussen buren aan te moedigen.

“Ten opzichte van de standaard rode baksteen kan de oppervlaktetemperatuur op warme dagen afnemen met 4.6 graden Celsius.”

Verlagen hitte-eiland effect door lichte materialen

Veel effect heeft het gebruik van lichtgekleurde materialen voor gevels. Hierdoor kan meer zonlicht worden weerkaatst, (de albedowaarde stijgt) en wordt er minder straling geabsorbeerd. Er zijn dan aantoonbaar minder airco’s nodig. Het is vaak zelfs effectiever en goedkoper dan extra vegetatie. De effecten treden direct op. Bomen hebben namelijk tijd nodig om te groeien en vegetatie vraagt onderhoud en water; lichtgekleurde gevels niet. Zodoende hebben wij hier gekozen voor een lichte baksteen. Ten opzichte van de standaard rode baksteen kan de oppervlaktetemperatuur op warme dagen afnemen met 4,6 graden Celsius.

Markant baken als slotstuk van centrumvernieuwing 

Voor het Slot hebben wij er bewust voor gekozen al in de schetsfase uitspraken te doen over klimaatadaptieve maatregelen en als integraal onderdeel op te nemen in het ontwerp. Door deze ambities al zo vroeg te formuleren konden wij dit op een geslaagde manier in de architectuur verwerken. Het Slot vormt zodoende een markant baken met kenmerkende royale en verspringende terrassen in het nieuwe centrum van Krimpen aan de Lek.

Het Slot: klimaatverandering als uitgangspunt voor ontwerp

Exterieur impressie ‘Het Slot’ Krimpen aan de Lek (impressie door The Virtual Dutch Men)